100 jaar algemene beschouwingen

100 jaar SGP-fractie in de Tweede Kamer. Dat is een heel bijzondere mijlpaal. Een hoogtepunt in het parlementaire jaar zijn altijd weer de ‘Algemene Politieke Beschouwingen’ (APB), tegenwoordig vlak na Prinsjesdag. Dat is en blijft een moment waarop iedere partij haar visitekaartje afgeeft. Ik ben eens in de Handelingen (de verslagen van de vergaderingen) gedoken: hoe heeft dominee Kersten dat honderd jaar geleden ingevuld?

Het was 10 november 1922. Ds. Kersten had een flinke spreektijd toegemeten gekregen, zo laat een blik in de Handelingen zien. Ik licht er drie punten uit, die tot op de dag van vandaag kleur en richting geven aan het optreden van de SGP.

Gods Woord als basis
Allereerst: de basis in Gods Woord. Ernst maken met de beginselen van Gods Woord, dát is wat nodig is om het geestelijk en maatschappelijk verval te keren. Ds. Kersten zet in met het nauwe verband tussen christendom en politiek. Elke christen is geroepen ook op politiek terrein te strijden voor de handhaving van Bijbelse beginselen, zoals een zuurdesem het hele deeg doortrekt. Het viel mij op dat ook toen al werd tegengeworpen dat men zijn godsdienstige overtuiging maar voor zichzelf moet houden. Deze tegenwerping is inmiddels voldoende weerlegd, zegt ds. Kersten. Nuchter voegt hij eraan toe: “Wie deze weerlegging niet begrepen, zullen (wonderen uitgesloten) naar ik vrees wel nooit tot licht in dezen komen.” Vanuit Bijbelse beginselen pleit ds. Kersten concreet voor afschaffing van de staatsloterij, handhaving van de Zondagswet en opnieuw invoeren van de doodstraf.

Bescheiden overheid
Ds. Kersten verzet zich daarnaast uitdrukkelijk tegen, zoals hij het noemt ‘de steeds uitbreidende Staatsbemoeiingen’. Hij hekelt zaken als verzekerings- dwang, stemdwang, vaccinatiedwang. “’t Lijstje gedwongen opgelegde zegeningen van den Staat wordt steeds grooter... In het calvinisme schuilde steeds de waarborg der burgerlijke vrijheid. Maar in de huidige wetgeving wordt het teedere samenstel der maatschappij met ruwe hand aangegrepen.” Eigen ruimte voor de maatschappij, tegen gewetensdwang, dat is waar de SGP zich sterk voor maakt, toen en nu. Opvallend was dat vaccinatiedwang, een onderwerp uit de begintijd van de SGP, door corona ineens weer actueel werd!

De kleine man
De keerzijde van de grote staatsbemoeienis is dat de rekening bij het volk terechtkomt, bij burgers en bedrijven. Ds. Kersten maakte een punt van de koopkracht van “de kleine man”. En met een concreet voorbeeld van een berekening rond de aardappelprijs laat hij zien hoe lastig het de agrarische sector wordt gemaakt. “Een boerderij is geen filantropische inrichting, maar een bedrijf dat zich bedruipen moet!” Oog voor het landelijk gebied, oog voor onze boeren, oog voor mensen met een kleine portemonnee. Dat is en blijft ook een opdracht in onze tijd! 

Geschreven door Kees van der Staaij, fractievoorzitter van de SGP in de Tweede Kamer